بتی فریدان: فیلسوف و فمینیست آمریکایی

بتی فریدان، فمینیست و بنیانگذار سازمان ملی جنبش زنان در ایالات متحده بود. تحت تاثیر سیمون دوبوار زندگی خود را وقف رها کردن زنان از زندان های خانگی و مبارزه برای فرصت های برابر جنسی کرد.

بتی فریدان در 4 فوریه سال 1921 در خانواده ای یهودی در شهر پئوریا در ایالت ایلینوی ایالات متحده متولد شد. در ابتدا در رشته روانشناسی تحصیلات درخشانی را انجام داد و سپس با یک کارگردان تئاتر به نام کارل فریدان ازدواج کرد. این زوج در سال 1969 از یکدیگر جدا شدند. حاصل ازدواج بتی سه فرزند بود. بتی فریدان در آغاز از این که یک زن خانه دار و همینطور مادر و همسر فداکار باشد رضایت داشت. اما هر چه می گذشت این نوع زندگی خانوادگی برای وی آزارنده تر می گشت.

بتی کار نوشتن را در آشپزخانه و روی یک ماشین لباسشویی قدیمی آغاز کرد. در چنین شرایطی بود که کتاب "زن رازآلوده" در سال 1963 منتشر شد. این کتاب به سرعت تبدیل به یک اثر پرفروش شد. وی در این کتاب به بیگانگی خاموش زنان خانه داری که غرق وظایف روزمره و مراقبت از فرزندان شده اند اعتراض می کند. بتی فریدان در این کتاب زنان را تشویق می کند که بدون نیاز به داروهای ضدافسردگی و روان درمانی کلید شناخت هویت واقعی خود را بیابند.

کار بتی در اینجا متوقف نمی شود و همراه با زنان دیگر در سال 1966 سازمان ملی جنبش زنان ایالات متحده را تاسیس می کند. این سازمان برای حق سقط جنین و حقوق دیگری از جمله حق دریافت دستمزد برابر با مردان برای زنان شاغل، مرخصی زایمان و تسهیلات مراقبت از فرزندان، و غیره مبارزه کارزارهای متعددی به راه انداخت.

بتی فریدان تلاش کرد از "رادیکالیسم" برخی فمینیست ها پرهیز کند: وی مراقب بود که جنبش زنان به حاشیه کشانده نشده و به زنان توصیه می کرد که مردان را از خود نرانند و با آنها همچون متحدان بالقوه رفتار کنند.

بتی فریدان معتقد است که این واقعیت که زنان وارد بازار کار می شوند به تنهایی برای آنها امتیازی در بر ندارد.  او در کتاب زندگی من به دشواری هایی می پردازد که برای آشتی دادن زندگی حرفه ای و زندگی خانوادگی بر سر راه زنان قرار دارد.  بتی فریدان می پرسد آیا زنان باید برای پیشرفت در حرفه خود زندگی خود همچون یک مادر را فدا کنند یا برعکس باید حرفه و پیشرفت شغلی خود را فدای زندگی خانوادگی و نقشی که به عنوان مادر دارند کنند.

کیم گندی، رئیس فعلی سازمان ملی جنبش زنان ایالات متحده در جایی گفته است که کتاب "زن رازآلوده" بتی فریدان "چشم های زنان را گشود" و در ادامه می گوید: "بتی آمال های زنان نسل خودش را دریافت، آرزوی برای دست یافتن به چیزی بیشتر، فرصتی برای زیستن زندگی ای از آن خود، فراتر از تعریف محدود زنانگی که زندگی زنان را محدود کرده بود."

بتی فریدان در سال 2006 در سن 85 سالگی در اثر سکته قلبی درگذشت.

*

بانو جمیل خرازی، هنرمند، انساندوست و فعال حقوق زنان ساکن لندن،یکی از خیّرین ممتاز دانشگاه آمریکایی افغانستان و تهیه کننده ارشد فیلم پولان دیوی، با جدیت برای دفاع از حقوق زنان بخصوص در کشورهایی مانند افغانستان و هندوستان، که در آن زنان از نابرابری و تبعیض گسترده ای رنج می برند، فعالیت می کند 

.

پروژه اخیر خانم خرازی فیلم مستندی است به نام پولان دیوی که داستان ملکه راهزنی است که بعدتر به عضویت پارلمان در می آید. خانم خرازی در مصاحبه ای با شوشما دات می گوید" پولان دیوی فقط یک زن نبود، او یک اسطوره بود. و الگویی است برای زنان برای دستیابی به حقوق انسانی خود و نیرویی است برای ایستادن در برابر تعرض و تبعیض.